Ik mag niet ongelukkig zijn
Ik mag niet ongelukkig zijn
Want als ik ongelukkig ben haal ik niet uit het leven wat er uit te halen valt. Ben ik de beste versie van mijzelf? Kijk maar na: ‘De logica van het geluk’, ‘Master your mindset’, ‘De geluksroute’. Een willekeurig greep uit de enorme hoeveelheid boeken die beloven dat je jouw geluk vindt wanneer je goed zoekt. Jij bent de kapitein op jouw geluksroute. Wie wil dat nu niet? Telkens weer krijg je de boodschap dat geluk bereikbaar is en dat alleen jij degene bent die in staat is om je gelukspotentie te benutten. ‘Seks sells’, en ‘Hapiness sells too’.
In deze blog wil ik je laten zien dat deze geluksdenkers, soms heel bewust omdat het anders niet verkoopt, denkfouten maken. Dat het overnemen van dit geluksdenken je heel snel het gevoel kan geven dat je het nooit goed genoeg kan doen. Dat je een geluksjager wordt en daardoor nooit echt kunt ontspannen. Tot slot wil ik je een alternatief laten zien. Niet een weg naar oneindig geluk (ai dat is pijnlijk wanneer je daar wel in wil geloven), maar wel een weg met meer rust en mededogen voor jezelf en anderen.
Vier grote denkfouten en mythes wanneer het om geluk gaat
Geluk is permanent?
De grootste mythe is dat geluk een permanente staat van zijn zou kunnen zijn. Niets is minder waar. Onze hersenen zijn zelfs niet eens gemaakt om lang een geluksgevoel vast te houden. Ons hele systeem is gemaakt om te overleven. Emoties hebben daarin een functie. Boosheid, angst, verdriet ze zijn er niet voor niets en nemen een veel grotere ruimte in dan blijdschap. Deze emoties gaan over het aangeven van grenzen, het vluchten wanneer situaties onveilig zijn en empathisch vermogen en de mogelijkheid om je te verbinden (en daarmee ook het verdriet ervaren bij verlies). Vanuit biologisch perspectief is zelfs onwenselijk wanneer we alsmaar gelukkig zouden zijn.
Genetisch
De mate waarin we geluk ervaren is ten dele genetisch bepaald. Dat betekent dat de ene persoon sneller geluk kan ervaren dan de ander. Eigenlijk is het zo met elke kwaliteit die mensen hebben. De één is er nu eenmaal beter in dan de ander. Wel kunnen we leren en ontwikkelen. Aanleg kan er voor zorgen dat een vriend veel optimistischer en makkelijk gelukkig is dan jij. Dat heeft niets te maken met het feit dat je niet je best doet, het is normaal (misschien doe je juist wel teveel je best!).
Positief denken
Positief denken maakt gelukkig. Dit is een hele subtiele denkfout. Juist omdat er ook wel degelijk waarheid schuilt in deze aanname. Een voorbeeld: wanneer er iets heel erg fout is gegaan kan je denken ‘ik heb gefaald’. Wanneer je hier vanuit een positieve gedachte tegenaan kijkt kan je ook zien dat falen je kan helpen om er van te leren. Kijken vanuit mogelijkheden in plaats vanuit onmogelijkheden. Tot zo ver prachtig. Wat nu als je die negatieve gedachten helemaal niet meer wil? Hoe vaak ik mensen niet tegen me heb horen zeggen: ‘ik wil niet bang zijn’. Daarmee bedoelen ze dan dat ze deze, voor hen, negatieve gevoelens niet willen. Ze willen de angst het liefst uitbannen. Laat me hier heel duidelijk zijn, het is niet fijn om angstig te zijn! Echter wanneer je deze negatieve emoties wil uitbannen probeer je iets te controleren wat niet te controleren is. Het gevolg is dat je angst toeneemt en dat je daarnaast jezelf op je kop gaat geven omdat je je eigen angst niet in toom kunt houden. Positief denken kan helpen en is schadelijk wanneer je het te ver doortrekt.
De beste versie van jezelf
Wordt de beste versie van jezelf. Ook dit is een subtiele denkfout. Vooral omdat de consequenties heel negatief kunnen zijn. Jezelf ontwikkelen in het leven is een mooi streven. Wanneer dit streven een verplichting wordt ben je nooit klaar. Altijd bezig met de toekomst. Hoe het beter moet, wat je nog moet doen en/of gezien moet hebben. Er is geen enkel moment waar het goed genoeg is. Het resulteert in onrust en het geluksgevoel is ver te zoeken. Elk moment van geluk duurt kort en de drang is groot om naar het volgende moment te streven.
Voorbeelden uit mijn praktijk
In mijn praktijk kom ik heel wat voorbeelden tegen van mensen die, vaak onbewust, verstrikt zijn geraakt in hun eigen race naar potentieel geluk. Ik geef je graag een aantal voorbeelden, wellicht herken je jezelf.
Vrouw van 29 gaf aan dat ze het uitgemaakt met haar partner. Op mijn vraag wat de reden was zei ze: “ik weet het niet ik ben nog heel gek op hem, ik mis hem enorm, maar ik weet niet of ik met hem alles uit het leven kan halen”. Op mijn vraag: “wat is dat dan voor jou alles uit het leven halen?”, moest ze huilen. Dat wist ze eigenlijk niet precies, maar het knagende gevoel dat het nog beter zou kunnen kon ze niet kwijt raken.
Man 25 jaar wilde zowel het conservatorium afronden als een studie rechten. Ik vroeg hem: “Wat betekent dat voor jou?” Antwoordde hij: “Ik moet toch alles uit mijzelf halen wat er in zit”. Hij kwam bij mij omdat hij zich zo somber voelde en weinig energie had.
Man 32 jaar, een zelfstandige, wilde graag één van de besten in zijn vak zijn. Hij had grote en bekende opdrachtgevers die graag met hem wilden werken, maar de vraag of het wel goed genoeg was liet hem niet los.
Vrouw 28 jaar. Is heel recent bij mij gekomen met de vraag waarom ze niet gelukkig is. Ze doet toch alles goed: bewegen, mindfulness, veel vriendinnen, leuke vriend. Dat is toch helemaal niet logisch?
Hoe krijg je je vrijheid weer terug?
Geluksdenken zadelt je op met een heel strak keurslijf. Iets waaraan je moet voldoen. Je hebt, onbewust, geen keuze meer want je moet immers gelukkig zijn. Hoe kan je daar uit ontsnappen? Hoe krijg je je vrijheid weer terug?
Wil je je vrijheid weer terug dan is het belangrijk je te realiseren dat je geluk niet kan controleren. We hebben meer emoties tot onze beschikking die allemaal een functie hebben. Die ook allemaal een plaats hebben. Het is heel normaal en helaas niet prettig, om je angstig of somber te voelen. Mogen deze emoties er van jou ook gewoon zijn?
Minstens zo belangrijk is het inzicht dat het leven nu eenmaal ook lijden is. Niet alles gaat goed, sommige zaken doen gewoon pijn. Hoe ga je met deze pijn om? In plaats van, hoe vermijd ik deze pijn.
Instant geluk?
Wanneer je dit leest zou je kunnen denken: ‘hier word ik toch niet gelukkig van?’ Nee het brengt geen instant geluk. Het brengt je wel weer terug naar je oorsprong. Een mens met mooie en minder mooie dingen, met kwaliteiten en tekortkomingen. In deze situatie hoeft niet alles veranderd te worden. Wel ontstaat er acceptatie voor jezelf, je omgeving en er ontstaat vooral ook mededogen. Je hoeft niet alles goed te doen. Want het is al goed zoals het is. Je gaat merken dat je op je plek bent, dat het leven schuurt en dat je bovenal weer de vrijheid hebt om te kiezen omdat er niet voortdurend iets moet.
